05/05/2004 RADİKAL

KADINA EŞİTLİK SÖZDE KALDI

Anayasa değişiklik paketindeki kadın-erkek eşitliği 'sözde' kaldı. AKP, 'pozitif ayrımcılık ilkesi'nin Anayasa'yla güvence altına alınmasına geçit vermedi. CHP'nin, bu konudaki iki önergesi AKP'lilerin oylarıyla reddedildi. 
Meclis'te dün AB'ye uyum için hazırlanan 10 maddelik Anayasa değişikliği teklifinin ilk tur görüşmeleri yapıldı. Maddelere geçilmesi CHP'nin de desteğiyle rekor oyla kabul edildi. Gizli oylamaya 526 milletvekili katıldı. 514 olumlu oya karşı beş ret oyu verildi. Bir boş, altı da çekimser oy çıktı. 
'Borcunuzu ödeyin' 
Görüşmelere pozitif ayrımcılık tartışması damgasını vurdu. Pozitif ayrımcılık ilkesinin Anayasa'da açık bir hükümle yer almasını isteyen 40'a yakın kadın örgütünün temsilcileri de görüşmeyi izledi. 
CHP'li Oya Araslı, 'pozitif ayrımcılık' konusundaki önergelerine destek isteyerek, "Size kadın olarak soruyorum. Evinizi emanet ettiğiniz anneniz, karınız, kız kardeşiniz yüzünüzü hiç kızarttı mı? Kadınlar evdeki dengeyi koruyan deneyimli politikacılardır" dedi. 
Bu değişikliği gerçekleştirmenin erkek milletvekillerinin hem borcu, hem yükümlülüğü olduğunu söyleyen Araslı, AKP'lilere şöyle seslendi: "CHP olarak değil, kadınlar olarak destek istiyoruz. Kadınlara borcunuzu ödeyin." 
AKP savunmada 
AKP'li Nimet Çubukçu ise, Avrupa Anayasası ve BM Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi'nin haklar eşit haline gelinceye kadar özel önlemler alınmasını düzenlediğini anımsattı. Çubukçu, Anayasa Komisyonu'nda teklife eklenen hükümle yıllardır özlenen ve kadın örgütlerinin beklediği değişikliğin yapıldığını ileri sürdü. Teklifin gerekçesinin CHP'nin önerisini karşıladığını savunan Çubukçu, buna rağmen bir hukukçu olarak gerekçenin dikkate alınmayacağı endişesini taşıdığını söyledi. Çubukçu, CHP'nin önergesine de karşı çıktı. 
Paketin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanması ve maddelere geçilmesinin kabulünün ardından kadınları ilgilendiren ilk madde ele alındı. Anayasa'nın 'kanun önünde eşitlik' başlıklı 10. maddesinde, 
"Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliği yaşama 
geçmesini sağlamakla yükümlüdür" şeklinde yeni fıkra eklenmesine ilişkin madde üzerinde AKP grubu söz almadı. 
CHP iki önerge verdi 
CHP'li Gaye Erbatur ile Güldal Okuducu ise önergelerine destek istedi. Erbatur, Anayasa değişikliğiyle gündeme gelen fırsatın iyi değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, kadınların eksik temsil sorununun çözülmesini istedi. 
Okuducu da, pozitif ayrımcılık ilkesinin gerekçede olduğunu, bu yüzden madde metnine bu kadar açık konulmasına gerek olmadığını ileri süren AKP'lilere, "Sözcük oyunlarıyla bilinçleri karıştırmakta yarar yok. Eşitliği sağlayana kadar olumlu ayrımcılığı aklımıza ve içimize sindirmemiz 
lazım" diye seslendi. CHP'li kadın milletvekilleri pozitif ayrımcılık ilkesine ilişkin iki ayrı önerge verdi. 
Adalet Bakanı Cemil Çiçek ise, AB'ye üye 14 ülkede de benzer şekilde düzenleme olduğunu söyledi. Çiçek, teklifteki düzenlemenin devlete kadın-erkek eşitliğinin sağlanması için pozitif bir yükümlülük yüklediğini ileri sürdü. 
Anayasa'nın 90. maddesinde de 'kanunlarla farklı hükümler içermesi halinde milletlerarası antlaşmaların esas alınacağı' yönünde değişiklik yapılacağını anımsatan Çiçek, bu düzenlemeyle pozitif ayrımcılıkla ilgili tereddütlerin ortadan kalkacağını ifade etti. 
Kapusuz'dan talimat 
Daha sonra önergeler el kaldırma yöntemiyle oya sunuldu. Bu sırada AKP Grup Başkanvekili Salih Kapusuz, salonda bulunan partili miletvekillerine ret oyu kullanmaları için eliyle talimat verdi. 
13 kadın milletvekili bulunan AKP'den önergeye tek destek veren kadın Serpil Yıldız oldu. AKP' nin görme özürlü milletvekili Lokman Ayva, eski Başbakan Yardımcısı Ertuğrul Yalçınbayır ve Sadık Yakut da olumlu oy kullandı. Kadından sorumlu Devlet Bakanı Güldal Akşit ile Zeynep Karahan Uslu, Nükhet Hotar ve Halide İncekara çekimser kalırken, Nimet Çubukçu, Zeynep Tekin, Fatma Şahin ve İnci Özdemir ret oyu verdi. AKP'nin diğer kadın vekilleri ise oylamaya katılmadı. 
İkinci deneme cumaya 
Kadın-erkek eşitliğinin sağlanmasında devlete görev yükleyen maddeye 12 milletvekili ret oyu verdi. 501 milletvekilinin katıldığı oylamada madde 12'ye karşı 485 oyla kabul edildi. İki kişi boş, iki kişi de çekimser oy kullandı. 
Anayasa'nın 10 maddesinde değişiklik öngören 11 maddelik teklif, 11 saat süren görüşmelerin ardından aynen kabul edildi. 
Pozitif ayrımcılık hakkı için ikinci girişim cuma günü yapılacak. Kadın örgütlerinin temsilcileri umutlarını hâlâ koruduklarını belirterek, Akşit'i istifaya çağıracaklarını açıkladı.